Jechoota Afaan Oromoo, Jechoota Afaan Amaaraatiin Liqimfamutti jiran: Walhaa sirreessinuu

Jechoota Afaan Oromoo, Jechoota Afaan Amaaraatiin Liqimfamutti jiran: Walhaa sirreessinuu

#Jechoota‬ Ergifatamee Afaan Keenya Keessatti Lubbuu horachuun Jechoota mimmidhaagoo Afaan Oromoo bakka bu’uun keenya akka badan godhee, Jechootni kunneen Afaan Oromoo keessatti iddoo qabachaa jira. Kanumaaf, Ofirraa kaanee, Hiriyyaa, Maatii fi hunnda keenya haa sirreessinuu!

Jechoo afaan Oromoo yeroo baayyee hin amaleeffatamneef akkasumas Yeroo ammaa Naannolee Oromiyaa heddu keessatti Hawaasni yeroo jechooota armaan gadii kana AFAAN OROMOOtiin walitti makee haasa’u hunduu ni beekna, Kana Balleessuuf akkasumas Qulqullinaafi Guddina Afaan Oromootiif Ofii keenyarraa kaanee walsirreessuu qabnaan DHAAMSA KEENYA….

Afaan oromoo afaan hirkate utuu hin taane of danda’ee kan dhaabatedha.Amalli guddina magaalaamoo yoomiyyuu afaan keenya jallisuu(akka itti maknu) nu gochuu qabu.”MAAL BAASUUF DHAMA RAASUREE”?.Artiin hammuma guddataa jiru qulqullinni afaan oromoos eegamu qaba,Seenaa nu gaafata. Waanan dog…Yoon Dogoggore na sirreessaa!!!!!!!

Afaan Amaaraa           Afaan Oromoo

1. Ishi———Tole
2. Bicha——-Qofa
3. tinnish——-xiqqoo
4. hizbii———-Ummata
5. silxanaa——- leenjii
6. likkii miti—— Sirrii miti
7. Alaafii———–Dura taa’aa
8. mikittilii——- itti aanaa
9. Caawutaa——- Tapha
10. Budun———-Garee
11. sixootaa——— Kennaa
12. Shilimat———Badhaasa
13. Ashannafuu——Moo’achuu
14. Giximii———–Walaloo
15. tsifeti————-Barreeffama
16. kaffitagna——–Olaanaa
17.  Beqqaa~—–ni ga’a
18. Qidaame~—Sanbata/Sanbata xiqqaa(duraa)
19. Ihud———-Dilbata/Sanbata guddaa
20.  Ni dabbara~—-Ni jibbisiisa
21.  Xifir qalem~Halluu qeensaa
22.  Tsagur maheja~Qabsiisaa rifeensaa
23.  Xuux maheja~Qabsiisaa harmaa
24.  Kaalsii~Shurraaba miillaa
25.  Surree~Kofoo
26.  Caammaa~Kophee
27.  Temari~Barataa
28. Astemari— Barsiisaa
29. timirti——-Barumsa
30. Mana Temari~Mana barumsaa
31.  Shaanxaa~Boorsaa
32.  Cuggaarraa~ Garaachaa
33.  Shinwpeet~Mana fincaanii
34. kushina——Gola nyaataa
35.  Wax~Ittoo
36.  Miizana~Madaalaa
37.  Maskootii~Foddaa
38.  Gaxerii~ Baadiyyaa
39. Katemaa~Magaalaa
40.  Meedaa~Dirree
41.  Birdlibsii~Uffata qorraa
42. Birat distii~Distii sibiilaa
43. birat———Sibiila
44.  Waraaj~Na buusi(baasii,taaksii fkk….)
45.  Qannesi~Hir’isi(sagalee televijiinii, raadiyoo fkk….)
46.  Guaddenyaa~Hiriyyaa
47.  Sargii~Cidha
48.  Fooqii~Gamoo
49. andanya fooq—-Darbii 1ffaa
50. darajaa—Sadarkaa
51.  Caakkaa~Bosona
52.  Siqaayii~Gidiraa
53.  Ciismaawucaa~ baastuu aaraa
54.  Dawwaluu~Bilbiluu
55.  Kuwaasii~Kubbaa
56.  Taragaagga’i~Tasgabbaa’i
57.  Mestawaqiyaa~Beeksisa
58.  Mattawaqiyaa~Waraqaa eenyummaa
59.  Qibaatii~Dibata
60.  Daanyaa~abbaa Murtee
61.  Barranyaa~Eegaa goolii
62.  Tifozo~Hamilee
63.  Qaxaruu~Miindeessuu yookiin Na qacari~na beellami
64.  Shufeerii~konkolaachisaa
65.  Raddaatii~Gargaaraa 
66.  Misgabaa~Galmee(Galmaa’uu)
67. Masgaba—-Galmee(Dookumantii)
68.  Silkii~Bilbila
69.  Hakiimii~Ogeessa fayyaa
70.  Zabanyaa~Waardiyyaa
71.  Damoosa~Miindaa
72.  Mannooriyaa bet~Mana jireenyaa
73.  Mannaariyaa~Buufata konkolaataa
74. shiggirii——–Rakkoo
75. Zeenaa———Oduu

AFAAN OROMO – Oromo Language 

•       Marsiimoy Sabaaf irraa